Rahim ve İdrar Torbası Sarkması (Pelvik Organ Prolapsusu) Nedir?

Leğen kemiği (pelvis) içindeki organları (rahim, mesane, bağırsak) yerinde tutan kas ve bağ dokularının zayıflaması veya hasar görmesi sonucu, bu organların aşağı doğru sarkması ve vajina içine ya da dışına doğru yer değiştirmesidir.

Sarkma Türleri

• Sistosel (İdrar Torbası Sarkması): En yaygın görülen sarkma türüdür. Mesanenin vajinanın ön duvarına baskı yaparak sarkmasıdır.
• Uterin Prolapsus (Rahim Sarkması): Rahimin vajinal kanala doğru sarkmasıdır.
• Kombine Sarkma: Rahim ve mesane sarkmasının birlikte görülmesi mümkündür.

Sarkma Neden Olur? (Risk Faktörleri)

Sarkmanın temel nedeni, pelvik tabanı destekleyen kas ve dokuların zayıflamasıdır. Bu zayıflamaya yol açan başlıca faktörler şunlardır:

• Vajinal Doğum: Zor ve uzun süren doğumlar, iri bebek doğurma veya çok sayıda doğum yapma pelvik taban dokularına zarar verir. En önemli risk faktörüdür.
• Yaşlanma ve Menopoz: Östrojen hormonunun azalmasıyla dokuların esnekliği ve gücü düşer.
• Kronik Kabızlık ve Ikınma: Uzun süreli ıkınma pelvik tabana sürekli baskı yapar.
• Kronik Öksürük: KOAH, astım veya sigaraya bağlı uzun süreli öksürük karın içi basıncı artırır.
• Ağır Kaldırma: Sürekli ağır yük taşımak pelvik tabanı zorlar.
• Obezite: Fazla kilo karın içi basıncını artırarak sarkmaya yol açar.
• Genetik Yatkınlık: Bazı kadınlarda bağ dokusu doğuştan zayıf olabilir.
• Pelvik Bölge Ameliyatları: Bazı cerrahiler destek dokularını zayıflatabilir.

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavi, sarkmanın derecesine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve doğum planına göre değişir. İki ana grupta incelenir:

1. Cerrahi Olmayan Tedaviler (Konservatif Yöntemler)

Genellikle hafif-orta dereceli sarkmalarda veya cerrahiye uygun olmayan hastalarda tercih edilir:

• Pelvik Taban (Kegel) Egzersizleri: Düzenli yapıldığında kasları güçlendirir, ilerlemeyi yavaşlatabilir. Fizyoterapist eşliğinde öğrenilmesi önerilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
  • Kilo verme
  • Kabızlıktan kaçınma, lifli beslenme, bol su tüketme
  • Ağır kaldırmaktan kaçınma
  • Sigara bırakma (öksürüğü azaltmak için)
• Pesser (Vajinal Halka): Vajina içine yerleştirilen, sarkan organı destekleyen silikon cihazdır. Cerrahi istemeyen veya olamayan hastalarda kullanılabilir. Düzenli temizliği ve doktor kontrolü şarttır.

2. Cerrahi Tedaviler

Orta-ileri derece sarkmalarda ve konservatif yöntemlerden fayda görülmediğinde uygulanır:

• SSLF (Sakrospinous Ligament Fixation): Vajinanın tepesini pelvisteki sağlam bağa sabitleme.
• Laparoskopik / Robotik Sakrokolepeksi: Küçük kesilerden girilerek vajinanın tepesinin mesh ile kuyruk sokumuna sabitlenmesi.
• Transvajinal Mesh Uygulamaları: Vajinal yoldan yama yerleştirilerek sarkan bölge desteklenir (günümüzde sınırlı kullanılır).
• Histerektomi + Onarım: İleri dereceli sarkmalarda rahmin alınması ve eşlik eden defektlerin onarılması.
• Kolpokleizis: Cinsel aktif olmayan, ileri yaştaki ve ameliyat riski yüksek hastalarda vajinanın kısmen kapatılması. Basit ve etkili bir yöntemdir ancak cinsel ilişkiye izin vermez.

Önemli Not

Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanına (Jinekolog) başvurmalısınız. Doktorunuz, sizin için en uygun tedavi seçeneğini belirleyecektir.